ونیر کامپوزیت دندان چیست

احتمالاً همه ما وقتی به پرکردن دندان فکر می‎کنیم، رنگ نقره‎ای آمالگام در ذهنمان نقش می‎بندد. اما این مواد بعنوان پرکننده سنتی دندان شناخته می‎شوند. امروزه کامپوزیت یا رزین کامپوزیتی به شکل گسترده جایگزین آمالگام شده است. این مواد در دندانپزشکی زیبایی به دلیل ظاهر طبیعی و دوام مناسب از طرف بیماران بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. رزین‎های کامپوزیتی از ترکیبات سرامیکی و پلاستیکی ساخته می‎شوند و کاربردهای مختلفی دارند.

رزین‎های کامپوزیت از چه زمانی در دندانپزشکی استفاده شدند؟

درسال‌هایی قبل از دهه ۱۹۴۰ رزین‌های اکریلیک تنها ترمیم کننده‎های دندانی بودند که زیبایی دندان‎ها را نیز تامین می‎کردند. اما این مواد در حین استفاده توسط دندانپزشکان مشکلاتی را به وجود می‎آوردند. به همین علت رزین‎های کامپوزیت تولید شدند. اما مهمترین اتفاقی که در این زمینه افتاد، معرفی مونومر Bis-GMA (بیسفنول A-گلیسیدیل متاکریلات) توسط Bowen در سال ۱۹۶۲ بود.

این کار تلاشی برای بهبود خواص فیزیکی رزین‌های اکریلیک محسوب می‎شد. دندانپزشکان برای استفاده از این کامپوزیت‎های اولیه باید خمیر پایه را با کاتالیزور مخلوط می‎کردند. از این روی مشکلاتی در هنگام فرآیند اختلاط و ثبات رنگ به وجود می‎آمد. از سال ۱۹۷۰، مواد کامپوزیت دندان به شکل پلیمریزه، توسط تشعشعات الکترومغناطیسی تولید شدند. این مواد برای استفاده در دندانپزشکی زیبایی آماده بودند و مشکلات قدیم را نداشتند.

از دیگر تغییراتی که در مورد استفاده از کامپوزیت‎های دندانی به‎وجود آمد جایگزینی کاربرد منبع نور فرابنفش با نور مرئی بود. این نور جهت سفت‌شدن مواد کامپوزیتی حین ترمیم دندان به‎کار می‎رود.

انواع کامپوزیت دندان کدام هستند؟

مواد کامپوزیتی دندان را می‎توان به شکل‎های متفاوتی از نظر اندازه ذرات فیلر، تکنیک‎های درمانی، نوع محصول و روش ترمیم دسته‎بندی کرد. ازاین‌بین دسته‌بندی بر اساس سایز و روش ترمیم محبوبیت بیشتری دارند.

دسته‌بندی مواد پرکننده کامپوزیتی بر اساس ذرات فیلر:

کامپوزیت‌ها را می‌توان بر اساس اندازه ذرات و شکل آن‎ها به گروه‎های زیر تقسیم‌بندی کرد:

ماکروفیلر:

پرکننده‎های ماکرو دارای اندازه ذرات بین ۵ تا ۱۰ میکرومتر هستند. آن‎ها استحکام مکانیکی خوب اما در برابر سایش مقاومت ضعیفی دارند. در زمان ترمیم نهایی به‌سختی آن‎ها را می‎توان صیقل داد.

میکروفیلر:

صیقل‌دادن رزین با این نوع پرکننده در مقایسه با ماکرو فیلر آسان‌تر است. این مواد نیز مقاومت سایشی ضعیفی دارند.

فیلر هیبریدی:

فیلر هیبریدی به‌گونه‌ای طراحی شده است که مزایای هر دو ماکروفیلر و میکروفیلر را داشته باشد. رزین‎های با فیلر هیبریدی مقاومت مکانیکی بالاتری دارند.

نانوفیلر:

کامپوزیت دندان نانوفیلر دارای اندازه ذرات ۷۰-۲۰ نانومتر است. این مواد استحکام مکانیکی و مقاومت در برابر سایش بالایی مشابه مواد هیبریدی دارند. بااین‌حال، رزین‌های نانوفیلر به دلیل حجم بالا، به‎سختی با حاشیه‌های حفره دندان سازگار می‌شوند. اخیراً پرکننده‌های نانوهیبرید نیز موردتوجه گسترده‌ای قرار گرفته‌اند.

دسته‌بندی مواد پرکننده کامپوزیتی بر اساس روش‎ ترمیم:

با پیشرفت تکنولوژی‎های دندانپزشکی در حال حاضر انواع مختلفی از روش ترمیم دندان وجود دارد. دو نوع اصلی این روش‎ها، مستقیم و غیرمستقیم هستند:

ترمیم دندان کامپوزیت به روش مستقیم:

ترمیم مستقیم به درمانی اطلاق می‎شود که می‎توان به طور کاملاً مستقیم در داخل دهان و طی یک جلسه دندانپزشکی انجام داد. از آنجایی‌که رزین قادر به ایجاد پیوند قوی با مینای دندان است نیاز به چسب‎های دندانی را از بین می برد. در این روش می‎توان نواحی کوچک تا متوسط ​​پوسیدگی دندان را پر کرد.

باندینگ نیز تکنیک دیگری است که از آن برای ترمیم ترک‌های کوچک تا متوسط و همچنین پرکردن شکاف بین دندان‎ها استفاده می‌کنند. در هر دوی این کاربردها رزین نرم روی ساختار یا حفره دندان قرار گرفته و سپس در محل خود به وسیله نور سخت می‎شود. هنگامی که آخرین لایه در جای خود سفت شد، دندانپزشک رزین را به فرم دندان طبیعی صیقل می‎دهد. بیماران پس از این جلسه دیگر نیازی به بازگشت ندارند.

ترمیم دندان کامپوزیت به روش غیرمستقیم:

ترمیم‎های غیرمستقیم درمان‎هایی هستند که نمی‎توان آن‎ها را به طور کامل در داخل دهان بیمار انجام داد. در این روش، دندانپزشک اسکن دهان یا قالب‌گیری دندان را برای به‌دست‌آوردن اطلاعات لازم برای ساخت ترمیم انجام می‌دهد. سپس برای شروع فرآیند ساخت رزین، این قالب به لابراتوار فرستاده می‎شود. این کار، ۱ تا ۲ هفته به طول می‎انجامد. از این روی ممکن است برای درمان به چندین جلسه دندانپزشکی نیاز باشد.

دندانپزشک در این مرحله دندان شما را به شکل موقت پانسمان می‌کند. ترمیم‎های موقت از دندان شما محافظت کرده و زیبایی لبخند شما را حفظ می‎کنند. با این حال آن‎ها خیلی قوی نیستند. به همین دلیل، باید مراقب باشید که نشکنند یا از جای خود خارج نشوند. به محض اینکه ترمیم دائمی ما آماده شد، دندانپزشک از نظر تناسب بررسی می‎کند و در جای خود قرار می‎دهد.

ترمیم‎های غیرمستقیم شامل روکش‎ها، بریج‎ها، ایمپلنت‎های دندانی، اینله‌ها، آنله‌ها و کامپوزیت ونیر است.